Alzheimer Hastalığını Tanılamak
Alzheimer hastalığı, çok sinsi ilerleyen, beyinde protein birikmesi şeklinde gözlenen ve belli bir aşamaya gelmeden kolay fark edilemeyen bir yapı sergilemektedir. Bu yüzden Alzheimer hastalığını tanılamak için, nelerin yol gösterici olduğunu, hangi belirtinin Alzheimer hastalığından şüphelenmeyi gerektirdiği bilinmelidir. Çeşitli kafa travmaları, bazı hormon ve vitamin eksiklikleri, depresyon gibi durumlardan kaynaklanan belirtiler Alzheimer hastalığında gözlenen belirtilerle benzerlik göstermesi karışıklıklara neden olabilmektedir. Bunun önüne geçebilmenin yolu, Alzheimer olduğu düşünülen kişinin iyi gözlenip değerlendirilmesinden geçmektedir.
Alzheimer hastalığını tanılamak için, önce demans olarak adlandırılan bunamanın tanısının konması ve bunamayı sadece hafıza kaybı olarak değerlendirme yanlışından kaçınmak gerekmektedir. Bunama tanılanırken, hafıza kaybıyla birlikte bilişsel işlev olarak adlandırılan işlevlerden en az birinde eksiklikler görülmektedir. Sözü edilen bilişsel işlevleri; konuşma ve anlama bozukluğu, beceri, planlama ve tanıma kaybı şeklinde sıralamak mümkündür. Tıp literatüründe bu işlevler; afazi, apraksi, agnozi, yürütücü işlev kaybı şeklinde tanımlanmaktadır. Bütün bunlar dikkate alınarak bunama tanısı konduktan sonra, Alzheimer hastalığını işaret eden belirteçlerin incelenmesi gerekmektedir.
Bunama tanısı konan ve Alzheimer hastalığı tanısı koyabilmek için izlenen hastalarda, çoğunlukla davranış ve kişilik bozuklukları görülmektedir. Hastalığın ilerlemiş seyrindeki hastaların pek çoğunda da, depresyon tablosuna eşlik eden huzursuzluk hissi, saldırganlık, hayaller görme, amaçsızca ortalıkta dolaşma ve uyku bozukluğu şeklindeki ruhsal bozuklukların varlığı tespit edilmiştir. Bu yüzden Alzheimer hastalığını tanılamak için, sinir hastalıkları uzmanı olan nörologlar, ruh hastalıkları uzmanı olan psikiyatristler öncelikle nörolojik, mental durum, formel nöropsikolojik muayeneleri gerçekleştirirler. Sonrasında ayrıntılı kan tahlili ve tomografi, MRG, SPECT, MR-Spektroskopi, PET gibi beyin görüntüleme yöntemleri kullanılarak kesin tanıyı koyarlar. Günümüzde Alzheimer hastalığını tanılamak için kullanılan kesin bir test bulunmamaktadır. Bu yüzden beyin görüntüleme yöntemleri kesin tanı koymada en etkili yol gösterici belirteçler olarak görülmektedir. Beyin görüntüleme yöntemleri sonucundan hareketle beyin omurilik sıvısının incelenmesi yoluna da gidilebilir. Bütün bu incelemeler gerçekleştirilerek konulan Alzheimer tanısı, ölüm gerçekleştikten sonra yapılan patolojik tanıyla % 90 uyuşma gösterdiğinden, en çok kullanılan tanılama süreci bu şekilde işlemektedir.
Bir önceki yazımız olan ALS ve Evde Bakım başlıklı makalemizde ALS Bakım, ALS Evde Bakım ve Evde Bakım hakkında bilgiler verilmektedir.