Alzheimer hastalığı, çağımızın en yaygın ve en korkulan hastalıklarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Sinsi ve yavaş ilerleyen bir hastalık olarak Alzheimer hastalığının, özellikle yaşlanmayla birlikte görülme ihtimali artmaktadır. Nadiren erken yaşlarda da görüldüğü olsa da, yapılan araştırmalar özellikle ileri yaşlarda 65 yaş ve üzerinde hastalığın daha etkili olduğunu göstermektedir. 65-74 yaş aralığında Alzheimer gözlemlenen hasta yoğunluğu % 5’lerle ifade edilmektedir. Hasta yoğunluğu 85 ve üzeri yaşlarda % 40’lara kadar çıkmaktadır. 65 yaşından sonra her beş yılda bir hastalığa yakalanma riskinin ikiye katlandığının yapılan araştırmalarla ortaya konması, toplumda bir yanılgı yaratmakta, Alzheimer’ın bir yaşlılık hastalığı olan “bunama” olarak adlandırılmasına ve yaşlılığın doğal bir sonucu olarak yorumlanmasına neden olmaktadır. Alzheimer ve bunama arasında bir bağ bulunmaktadır. Bu durum da, iki hastalık arasında arasındaki farklılıkların tam olarak öğrenilmesini gerekli kılmaktadır.

Tıp dilinde “demans” olarak adlandırılan “bunama” da Alzheimer hastalığında olduğu gibi, hafıza ve bilişsel fonksiyonlarda kayıp anlamına gelmektedir. Ama her demans hastasında Alzheimer gözlenmezken, her Alzheimer hastasında demans gözlenmektedir. Alzheimer, en sık görülen demans tipi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Beynin hafıza ve bilişsel fonksiyonlarında kayıplar yanında beyinde normal seviyelerin üzerinde protein depolanmasına neden olan Alzheimer hastalığının, oluşmasına ortam hazırlayan etmenler hakkında araştırmalar yapılmaktadır. Kalıtsal faktörler, beyin hücrelerinde yıkım olarak nitelendirilen beyin hücrelerinin ölümü, sinirler arasındaki iletimin bozukluğu gibi etkenler Alzheimer hastalığının nedenleri olarak sıralanmaktadır.

Kalıtsal ya da ailevi özeliklerin daha çok erken yaşlarda, 60 yaş ve öncesinde karşılaşılan hastalarda etkili olduğu yapılan araştırmalarla ortaya konmaktadır. Ailede Alzheimer hastalığı gözlemlenen hastaların % 10 gibi küçük bir grubu oluşturması, ailevi özelliklerden çok çeşitli genlerin risk oluşturduğunu düşündürmektedir. Bu düşüncenin tipik örneği olarak da, özellikle ApoE proteinini kodlayan ve kolesterol taşıma görevi üstlenen gen gösterilmektedir. Bu gen ile beyinde protein depolanması arasındaki bağlantı araştırılmaktadır. Ama Alzheimer hastalığın pek çok etkenin bir araya gelmesi sonucu oluştuğu düşüncesi, bilimsel veriler ışığında daha ağır basmaktadır. Bu doğrultuda tek bir etkene bağlı olmayan Alzheimer hastalığının, henüz kesin olarak neden kaynaklandığı tespit edilememektedir. Hastalığın her bireyde farklı şekillerde seyretmesi de, neden olan etkenlerin tespit edilmesini güçleştirmektedir.

Bir önceki yazımız olan Yaşlılıkta Baş Dönmesi başlıklı makalemizde Yaşlılıkta Baş Dönmesi, Yaşlılıkta Baş Dönmesi nedeni ve Yaşlılıkta vertigo hakkında bilgiler verilmektedir.